beta
21 kroków do wolności. Sierpień 1980
Polskie Radio21 kroków do wolności. Sierpień 1980
21 kroków do wolności. Sierpień 1980

21 kroków do wolności. Sierpień 1980

Historia

Gospodarka niedoboru odbijała się też na stanie służby zdrowia. Kryzys był wszechobecny: brak lekarzy, zimne i źle wyposażone szpitale, brak leków. W sukurs oficjalnym statystykom szła... struktura demograficzna społeczeństwa. Ale rzeczywistości nie dało się zakłamywać.

Strajkujący w Sierpniu 1980 roku domagali się poprawy sytuacji nie tylko swojej, ale też emerytów. Wbrew piosence Starszych Panów, życie staruszka w PRL nie było wesołe. Głodowe emerytury zmuszały osoby starsze do pracy m.in. w kioskach i w charakterze stróżów. 

Wiek emerytalny w latach 80. wynosił dokładnie tyle samo, co teraz - 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Strajkujący oczekiwali jego obniżenia. Czy wpisywało się to w dominującą w PRL etykę pracy "czy się stoi, czy się leży"? I na czym ona polegała? Co się kryło za pojęciami...

Jądrem systemu PRL była nomenklatura - katalog stanowisk, co do obsady których zgodę musiała wyrazić Partia. Innymi słowy, najbardziej prominentne posady otrzymywali "swoi" lub ludzie podlegający kontroli. W takim systemie mniej umiejętności i kompetencje schodziły na dalszy plan...

Wokół centralnie planowanej gospodarki PRL narosło skomplikowane nazewnictwo. Czym był eksport wewnętrzny? Co można było kupić w Peweksie? A czym dewizy? Czym zajmowali się cinkciarze? I dlaczego strajkujący domagali się wyrównania cen na "rynku" (o ile w realiach PRL można było ...

Postulat jedenasty brzmiał: Znieść ceny komercyjne oraz sprzedaż za dewizy w tzw. eksporcie wewnętrznym. Statystycznie bowiem konsumpcja mięsa w PRL była ogromna, ale tabele z numerami swoje, a praktyka życia codziennego swoje. Jakie były skutki nierównomiernej podaży produktów m...

Żądanie zapełnienia półek sklepowych było naturalnym postulatem w kraju, w którym po zakupy ustawiały się kilkudziesięciometrowe kolejki. Dlaczego gospodarka realnego socjalizmu nie radziła sobie z niedoborami? Czy faktycznie z PRL wyjeżdżały całe składy żywności do ZSRR? 

Dziewiąty postulat dotyczył gwarancji powiązania podwyżek ze wzrostami cen. Jakie było znaczenie inflacji w gospodarce centralnie planowanej? Jak manipulowano cenami produktów w PRL? A jak wyglądał czarny rynek? 

Protestujący domagali się jednorazowej podwyżki płac o 2000 zł, która miała zrekompensować skutki podwyżki cen. Jaką siłę nabywczą miały wówczas te pieniądze? Czy 2000 zł w roku 1980 odpowiadało temu, ile warte jest 2000 zł w 2025 roku?

Butność strajkujących czy nauka płynąca z doświadczenia? Skąd wśród 21 postulatów sierpniowych znalazł się ten o oczekiwaniu wypłacenia wynagrodzenia biorącym udział w strajku. Czy zgłoszenie się po wypłatę tych pieniędzy było aktem odwagi?

z 2